Czwarta, ostatnia część z dalmierzami fazowymi, to ekstraliga. Prezentowane w tabeli modele są instrumentami dla najbardziej wymagających użytkowników. Ogromny, jak na dalmierze ręczne, zasięg, zaawansowane funkcje pomiarowe i obliczeniowe, rozwiązania technologiczne niespotykane w innych tego typu urządzeniach – to krótkie podsumowanie tej grupy.

Zasięg pomiaru – w prezentowanej grupie dalmierzy laserowych znajdziemy modele mierzące dystanse powyżej 100 m. W większości przypadków są to instrumenty 200-metrowe, choć znajdziemy także dalmierz o niebotycznym dla urządzeń ręcznych zasięgu 250 m! To wynik, którym czasami nie mogą się pochwalić profesjonalne tachimetry geodezyjne.

Zaryzykuję stwierdzenie, że mały procent, a nawet promil, posiadaczy dalmierzy 200-metrowych będzie mierzyło takie odległości. Po co więc kupować taki model? Odpowiedź jest prosta – żeby mieć zapas „mocy” przy pomiarach na zewnątrz w najtrudniejszych warunkach pogodowych. Przy pomiarach „pod Słońce”, do powierzchni silnie oświetlonych lub o ciemnej barwie do zmierzenia 100-metrowego odcinka trzeba użyć o wiele silniejszego sygnału niż przy pracy w korzystnych warunkach terenowych (szara powierzchnia odbijająca, niezbyt duże natężenie światła słonecznego).

Prawie wszystkie dalmierze elektroniczne o dużym zasięgu posiadają systemy celowania. Bez nich wybór celu odległego o 150-200 m jest niemożliwy. W części modeli występują celowniki optyczne – klasyczne lunetki, w których widać plamkę lasera.

Jednak większość instrumentów posiada wbudowane kamery cyfrowe, które przekazują obraz na ekran dalmierza. Operator widzi na wyświetlaczu cel i, używając umieszczonego na nim krzyża celowniczego, wybiera właściwy punkt pomiarowy.

Warto też podkreślić, że dalekie pomiary należy koniecznie wykonywać z pomocą statywu, a nawet specjalnych adapterów kątowych, które ułatwiają dokładny wybór celu.

Dokładność pomiaru – podobnie jak dalmierze 100-metrowe z poprzedniej części zestawienia, tak i modele 200-metrowe wyznaczają odległości z dokładnością 1 mm. Żeby nie było wątpliwości – dokładność taka jest osiągana przez dalmierz tylko przy pomiarze krótkich odcinków (np. 10 m). Powyżej tego dystansu błąd rośnie liniowo i jest zależny od odległości. Wszystkie wątpliwości w kwestii dokładności pomiarów dalmierzami laserowymi wyjaśniliśmy w jednym z wcześniejszych wpisów.

Gdy przyjrzymy się prezentowanym modelom i zidentyfikujemy urządzenia „świeżo” wprowadzone na rynek (w 2013 lub 2014 r.), to zauważymy pewną prawidłowość – wszystkie zostały sprawdzone zgodnie z normą ISO 16331-1. Norma ta gwarantuje, że każdy egzemplarz dalmierza poddano kontroli zasięgu i dokładności oraz potwierdzono test odpowiednim dokumentem. Norma ISO 16331-1 jest „glejtem” na to, że obietnice producenta są realizowane przez dalmierz w rzeczywistych warunkach terenowych.

Oprzyrządowanie – pamiętacie zapewne, że jesteśmy w ekstraklasie dalmierzy laserowych. Musi więc być „na bogato”. O celownikach cyfrowych już wspominaliśmy we wcześniejszym akapicie. Warto tutaj jeszcze dodać, że obraz z kamery można powiększać, nawet 4-krotnie. Duży obraz na ekranie dalmierza to dokładne celowanie.

Już od dawna standardem jest, że ekrany dalmierzy tej klasy są kolorowe, bezwzględnie podświetlane i dużo większe niż w instrumentach o mniejszych zasięgach. Pod koniec zeszłego roku Leica, wprowadzając do sprzedaży dalmierz laserowy Leica Disto D810 touch, przekroczyła kolejną „barierę” rozwoju technologicznego i zastosowała ekran dotykowy. Instrument ten obsługuje się identycznie jak smartfon.

Wszystkie dalmierze z tabeli poniżej posiadają rozkładane stopki do pomiarów od krawędzi i z narożników (jest ona niezbędna do zachowania dużej dokładności wyznaczania dystansów) oraz przyłącza do statywu (gwint ¼ cal).

Funkcje pomiarowe i obliczeniowe – oprogramowanie pomiarowo-obliczeniowe w dalmierzach 200-metrowych jest funkcjonalnie bardzo zbliżone do modeli 100-metrowych. Większość prezentowanych instrumentów w tej części zestawienia posiada wbudowane pochyłomierze i realizuje bardzo wiele ciekawych zadań pomiarowych. Większość z nich opisaliśmy w poprzednim odcinku.

Jednak na chwilę zatrzymamy się przy dalmierzu laserowych Leica Disto D810 touch. W zakresie możliwości pomiarowych instrument ten znowu łamie pewne standardy. Posiada bowiem unikalną w skali ręcznych dalmierzy funkcję pomiaru na zdjęci. Narzędzie to przeznaczone jest do realizacji pomiarów pośrednich, ale nie poprzez wyznaczanie dodatkowych odległości i kątów (jak to ma miejsce w przypadku funkcji wykorzystującej twierdzenie Pitagorasa), a wykorzystuje dane obrazowe.

Jak to działa? Użytkownik wykonuje zdjęcie wbudowanym w dalmierz aparatem cyfrowym i rejestruje jedną odległość. Na wyświetlaczu pojawia się zapisana fotka. Operator, wskazując na nim strzałkami odcinek automatycznie odczytuje jego długość. Do dyspozycji są trzy funkcje – do mierzenia szerokości, pola powierzchni (tutaj można także zmierzyć wysokość) oraz średnicy okrągłych obiektów (np. drzew).

W Disto D810 touch ciekawe jest też to, że wykonywane zdjęcia można zapisywać w pamięci dalmierza i później je transmitować przez USB do komputera. Można również robić zrzuty ekranowe z rzeczywistymi wartościami pomiarowymi. Oba typy danych świetnie uzupełniają dokumentację pomiarową.

W większości dalmierzy z poniższej tabeli znajdziemy porty Bluetooth do transmisji danych pomiarowych do urządzeń mobilnych. Producenci dalmierzy oferują także darmowe aplikacje na smartfony i tablety do wykonywania cyfrowych szkiców mierzonych obiektów.

Przed zakupem dalmierza z Bluetooth trzeba koniecznie sprawdzić, z jakimi systemami operacyjnymi współpracuje. Niektóre modele działają tylko z Apple, inne wyłącznie z Androidem i Windowsem, ale są również i takie, które obsługuje wszystkie systemy.

Zasilanie – nawet w najnowszych modelach dalmierzy 200-metrowych producenci nie zdecydowali się zastąpić klasycznych baterii 1,5 AAA akumulatorami. Zapewne uznali, że wymienne ogniwa są bardziej „elastyczne” i nie ograniczają użytkowników w kwestiach ładowania. Jedynym instrumentem z akumulatorem Li-Ion jest Disto D810 touch.

Gabaryty i parametry środowiskowe – choć producenci umieszczają dalmierze 200-metrowe w grupie sprzętu do zastosowań zewnętrznych, to dość trudno znaleźć instrument, który byłby gotowy na wodę, błoto, kurz i znosił upadki. Większość dalmierzy spełnia normy IP54-55. Do „prawdziwych” pomiarów na budowie wypadałoby mieć co najmniej IP65 (więcej o normach środowiskowych IP).

Aby przewinąć tabelę w prawo, należy na niej kliknąć lewym przyciskiem myszki i przesuwać ją za pomocą strzałek na klawiaturze lub skorzystać z suwaka na dole tabeli.