Jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem sprzedaży (1 lutego 2013 r.) mieliśmy okazję wypróbować najmłodsze dziecko niemieckiego koncernu – hybrydową poziomicę elektroniczną z punktowym modułem laserowym.

Kilka faktów dla wątpiących

Firma Bosch od czasu do czasu zaskoczy nas ciekawymi instrumentami pomiarowymi. Dział rozwoju technologii w niemieckim koncernie pracuje dość intensywnie i co roku na rynku pojawiają się jakieś interesujące rozwiązania, które mają poprawić komfort pracy.

Nie pomylę się wiele, gdy napiszę, że Bosch jest jedną z niewielu firm na rynku narzędzi pomiarowych, która próbuje tworzyć niebanalne narzędzia miernicze.

Żeby wspomnieć choć kilka:

• unikalna na rynku seria laserów płaszczyznowych GLL 2-80 i GLL 3-80 z wiązkami 360°,
• unikalny wykrywacz kabli D-tect 150 SV, który lokalizuje również instalacje PCV,
• unikalny dalmierz GLM 80, który przystosowany jest do współpracy z szyną aluminiową R60 i działania jako poziomica elektroniczna,
• unikalny laser punktowy GPL-5C, który wyświetla równocześnie z punktem krzyż,
• unikalny laser podłogowy GSL 2 do sprawdzania poziomów posadzek.

Nawet zagorzali przeciwnicy „niebieskiego”, którzy kręcą nosem na fakt, że firma przeniosła produkcję „pomiarówki” do krajów Dalekiego Wschodu, muszą przyznać, że żaden konkurent z branży elektronarzędzi nie może pochwalić się tak bogatym i innowacyjnym portfolio sprzętu pomiarowego.

I żeby było jasne – to nie laurka dla firmy Bosch. To chłodna ocena faktów rynkowych.

Kolejny rodzynek

Ci, którzy uważnie śledzą ofertę producentów sprzętu pomiarowego, mogą powiedzieć, że najnowsza poziomica Bosch GIM 60L nie jest niczym odkrywczym, bo przecież takie instrumentu od dawna są już na rynku (np. poziomica Geo-Fennel S-Digit 60). Jest w tym sporo prawdy. Na szczęście Niemcy postawili sobie wyżej poprzeczkę i nieco rozbudowali nową poziomnicę w porównaniu ze wspomnianym Geo-Fennelem. Ale od początku.

Porządne fundamenty

Bosch GIM 60L bazuje konstrukcyjnie na „klasycznej” poziomicy elektronicznej DNM 60L. Nowa poziomnica ma długość 60 cm, a jej profil wykonany jest z aluminium – materiału lekkiego, odpornego na korozję, ale wytrzymałego. W narzędziu zamontowano dwie libelle rurkowe ustawione do siebie pod kątem 90°, które pozwalają wykonywać pomiary „optyczne” (pionu i poziomu). To ważny element konstrukcji, ponieważ pomiar libellowy jest dokładniejszy od pomiaru modułem elektronicznym. Jeśli nie wystarcza nam dokładność pomiaru cyfrowego, zawsze możemy odnieść się do wskazań bąbelków. Szkoda, że nie ma libelli 45°, bo w połączeniu z modułem laserowym byłaby świetna dla glazurników układających płytki na ścianie w karo.

Elektronika rządzi

W każdej poziomicy elektronicznej najważniejsza jest… elektronika. Czujnik pochylenia w nowym modelu Bosch GIM 60L współpracuje z kilkoma ciekawymi funkcjami. Pisząc o elektronice, trzeba pamiętać, że czujnik najwyższą dokładność osiąga przy pomiarze odchyleń bliskich poziomowi lub w pionowi (±0,05°), podczas gdy wyznaczanie kątów z zakresu 1-89° obarczone jest już większą niedokładnością (±0,2°). Warto pamiętać, by przed rozpoczęciem ważnych pomiarów poziomicę skalibrować.

Moduł elektroniczny pozwala przede wszystkim mierzyć kąty (odchylenia od pionu i poziomu) i przedstawiać wyniki w postaci cyfrowej. Zmierzone wartości są prezentowane na niewielkim, ekraniku w wartościach stopniowych (°), procentowych (%) lub w proporcjonalnych (mm/m). Nie jest to banalna funkcja, ponieważ „branżyści” budowlani często stosują różne jednostki do opisywania pochyleń czy spadków. Jeśli ustawimy poziomicę „do góry nogami”, to odczyt automatycznie obróci się o 180°. Choć czytelność jest wzorowa (duże cyfry), to jednak zdecydowanie brakuje podświetlenia. Możemy zapomnieć o pomiarach po zmroku.

Tę niedogodność ratuje po trosze funkcja sygnalizacji dźwiękowej w pozycji 0° (poziom) i 90° (pion). Można więc poziomować i pionować obiekty bez konieczności patrzenia na odczyty czy libelle. Gdy osiągniemy właściwe położenie, włączy się „pikanie”.

Podczas poziomowania i pionowania na ekranie wyświetlają się także strzałki wskazujące, który koniec poziomicy mamy unieść lub opuścić. Te wskaźniki towarzyszą również podczas przenoszenia spadków z jednego elementu na drugi. Funkcja kopiowania to nic innego jak pomiar pochylenia istniejącego elementu, np. już zamontowanej krokwi, i „wytyczenia” tej samej wartości na instalowanym elemencie połaci dachu. Kopiowaną wartość kąta można również wprowadzić klawiszami.

I na koniec dwie bardzo przydatne funkcje pomiarowe. Pierwsza to tzw. zero referencyjne. Możemy nią wyzerować odczyt pochylenia w dowolnym ustawieniu poziomicy. Funkcja ta służy chociażby do tego, by łatwo zmieniać ustawienie zamontowanego elementu o jakąś konkretną wartość lub mierzyć odchylenie w wartościach bezwględnych. A bardziej obrazowo – mierzymy pochylenie rzeczonej krokwi, na ekranie wyświetla się wartość 23,4°. Jeśli teraz chcemy belkę pochylić o kolejne 1,8°, to zerujemy odczyt i zmieniamy położenie elementu aż osiągniemy wartość 1,8°. Nie trzeba więc dodawać/odejmować wartość i bać się, że gdzieś popełnimy błąd arytmetyczny. Zerowanie odczytu służy także do kontrolowania poprawności montażu innych elementów względem pierwszego referencyjnego.

Druga funkcja to tzw. odbicie lustrzane nachylenia. Trudno opisać, ale chodzi o to, że poziomica pokazuje takie same wartości nachyleń symetrycznie ustawionych obiektów. Osiągnięto to dzięki temu, że pochyłomierz nie mierzy kątów w zakresie 0-360°, a dzieli je na cztery ćwiartki po 90° każda.

Laser świeci

Moduł laserowy w poziomicy Bosch GIM 60L generuje czerwoną plamkę. Laser jest II klasy bezpieczeństwa, więc nie zagraża naszemu wzrokowi (więcej o bezpieczeństwie pracy laserami we wcześniejszym wpisie). Producent podaje, że dokładność wyświetlania plamki lasera to ok. 0,5 mm/1 m, a zasięg 30 m. Szczególnie powinien nas zaintrygować ten drugi parametr. Po pierwsze, przy mocno nasłonecznionym pomieszczeniu nie zobaczymy gołym okiem punktu laserowego. Po drugie, już na dystansie 5 m średnica plamki to 3,5 mm, a na 20-30 m punkt laserowy nie przypomina plamki, a raczej ogromną plamę. Wniosek jest taki, że efektywnie punkt laserowy może być wykorzystywany na odległościach 5-10 m, a to oznacza, że moduł laserowy bardziej przyda się w pracach wewnątrz niż na zewnątrz.

↓ Rozmiary plamki w odległości 5 m…

↓ …i 10 m od celu

Co z tego wyszło?

Potęga połączenia elektroniki i techniki laserowej ukazuje się, gdy podczas pomiarów będziemy wykorzystywali oba moduły jednocześnie. Wielu czytelników zapewne zaskoczę informacją, że poziomica GIM 60L może pełnić funkcję bardzo prostego niwelatora.

Można nią np. mierzyć różnice wysokości wylewanej posadzki, przenosić poziomy instalowanych blatów, poziomować długie elementy konstrukcji sufitów podwieszanych czy nawet określać poziom montażu różnego rodzaju instalacji. Wystarczy spoziomować instrument – robi się to za pomocą dwóch stopek w profilu narzędzia – i wykorzystać plamkę lasera jako poziom odniesienia.

Niwelowanie czy przenoszenie poziomów to tylko połowa możliwości poziomica elektroniczno-laserowej. Najfajniejsze jest w niej jednak to, że plamka laserowa pozwala mierzyć i wyznaczać pochylenia. Szczególnie jest ona przydatna przy montażu obiektów liniowych (np. rur profili). Mocujemy pierwszy element i ustawiamy go według projektowanego spadku za pomocą odczytów z modułu elektronicznego. Następnie włączamy laser i przenosimy pochylenie na kolejne elementy. W tym przypadku punkt lasera jest wirtualnym przedłużeniem ramienia poziomicy.

Poziomicą można śmiało pracować w pojedynkę. Instrument można bowiem zamocować do elementu wyjściowego na dwa sposoby – za pomocą pasków z rzepem (np. na rurach) lub magnetycznie dzięki trzem magnesom w podstawie profilu. Dodatkowo poziomnicę Bosch GIM 60L uda się przykręcić do statywu fotograficznego i przenosić poziomy/pochylenia na większych wysokościach.

Wyszło całkiem nieźle

Jak widać, banalne połączenie elektroniki i lasera spowodowało, że zwykła poziomica elektroniczna stała się dość sprawnym narzędziem pomiarowym o wielu funkcjach i zastosowaniach. Operator z wyobraźnią może nią wyczyniać cuda. Chociażby stosować ją jako pionownik do wyznaczania miejsc przewiertów w stropach na kolejnych kondygnacjach.

FAJNE

• szeroki zakres zastosowań dzięki połączeniu pochyłomierza elektronicznego i modułu laserowego
• duża wszechstronność montażu do pracy jednoosobowej (paski, magnesy)
• oddzielne źródła zasilania dla elektroniki (100 godz.) i lasera (6 godz.)
• przydatne funkcje pomiarowe, które podnoszą komfort pracy
• prostota obsługi
• bardzo solidne wykonanie dzięki zastosowaniu wysokiej jakości materiałów (aluminium, wzmacniany plastik)

NIEFAJNE

• brak podświetlenia ekranu
• jednostronny wyświetlacz, który ogranicza komfort jednoczesnej pracy z wyświetlaczem i laserem
• brak określenia normy odporności środowiskowej IP
• dość duża masa sprawia, że do mocowania magnetycznego poziomica musi przylegać do metalowego elementu wszystkimi trzema magnesami
• zbyt duży rozstaw magnesów uniemożliwia mocowania magnetyczne na krótkich elementach metalowych