Niwelator optyczny – jak sprawdzić, czy działa poprawnie, cz. I

Tym wpisem rozpoczynamy dłuższy, aczkolwiek intensywny, cykl kilku poradników o tym, jak sprawdzić poprawność działania niwelatora optycznego. Po ich przeczytaniu każdy użytkownik tego typu instrumentu będzie potrafił skontrolować jego kondycję optyczną.

Bardzo często spotykam się z pytaniem, jak często i kiedy należy sprawdzać niwelator? Bardzo trudno jest odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ wszystko zależy od intensywności korzystania z instrumentu, dbałości o sposób jego transportowania czy warunki atmosferyczne, w jakich pracuje. Niektórzy twierdzą, że przegląd i rektyfikację należy robić raz w roku. Jak wymianę oleju w samochodzie. Inni – czasami nieświadomie – w ogóle nie oddają niwelatorów do serwisu. Moim zdaniem w podjęciu decyzji o rektyfikacji niwelatora trzeba kierować się rozsądkiem. Bo w tak naprawdę niwelatory optyczne są bardzo prostymi w konstrukcji instrumentami i rzadko ulegają samoistnym awariom. Jeśli o nie dbamy, to wystarczy, że rektyfikację niwelatora wykonamy przed każdą poważniejszą niwelacją.

Procedurę kalibracji niwelatora można zlecić fachowcom, lub przeprowadzić ją samemu. Większość modeli na rynku posiada instrukcje obsługi z opisanym krok po kroku sposobem rektyfikacji. Gdyby jednak przyjrzeć się naszym zwyczajom pomiarowym, to prawie nikt samokontroli nie wykonuje. No, może statystyczny 1% użytkowników. Głównie dlatego, że nie wiedzą jak, a jak wiedzą, to się boją, że będzie jeszcze gorzej. Odwagi! Opiszemy wszystkie kroki rektyfikacji polowej. Pamiętajmy, by wykonywać je w przedstawionej kolejności.

W ramach rektyfikacji polowej niwelatora optycznego sprawdzamy trzy główne warunki geometryczne, które musi spełniać instrument:

  • Płaszczyzna główna pg libelli sferycznej powinna być prostopadła do osi głównej vv niwelatora
  • Pozioma kreska siatki celowniczej powinna być prostopadła do osi głównej vv instrumentu
  • Oś celowa cc powinna być pozioma w zakresie działania kompensatora

Warunki geometryczne niwelatora optycznego

Przed rozpoczęciem właściwej rektyfikacji należy dokonać oględzin podzespołów mechanicznych niwelatora i sprawdzić ich „kondycję”. Kontrolujemy więc śruby nastawcze spodarki, leniwkę koła poziomego, śruby ogniskujące obiektywu i okularu. Niwelator trzeba zamocować na statywie, kilkakrotnie obrócić i sprawdzić, czy mechanizm osi głównej narzędzia nie jest zatarty. Jeśli któryś z tych elementów ma odbiegające od normy luzy lub zacina się przy obracaniu, powinniśmy przerwać rektyfikację i oddać niwelator do serwisu. Tylko jeśli wszystkie podzespoły mechaniczne niwelatora są sprawne, można przejść do właściwej rektyfikacji urządzenia.

W kolejnej części o kontrolowaniu poprawności kompensatora odpowiedzialnego za samopoziomowanie osi celowej.

 

Podziel się z innymi!

3 thoughts on “Niwelator optyczny – jak sprawdzić, czy działa poprawnie, cz. I

  1. Mateusz says:

    Nie rozumiem dlaczego użyto słowa rektyfikacja. Fajnie brzmi, ale oznacza sposób rozdzielania mieszanin. Merytorycznie nie pasuje.

  2. andrzej says:

    Mateusz masz rację, ale spójrz – weryfikacja, kontrola, sprawdzenie, inspekcja, to takie baaanalne…….
    Ewaluacja, rektyfikacja – to takie tajemnicze, mądre, prestiżowe. Dydaktyka to jednak sztuka.

  3. P1 says:

    Rektyfikacja oznacza wzorcowanie/prostowanie i jak najbardziej tutaj jest użyte prawidłowo.

Leave a Reply to P1 Anuluj komentarz

Your email address will not be published. Required fields are marked *

nineteen + ten =