Dziś mamy 21 grudnia 2012 roku. Majowie chyba się pomylili. Ziemia wciąż się kręci, a dowodem na to mogą być chociażby ptaki za moim oknem, które z apetytem dziobią ziarna, słoninę i jabłka. Żeby jednak nasz prywatny świat się nie skończył w wyniku zawalonego dachu, napiszę, jak w ciągu 5 minut zmierzyć i policzyć ilość śniegu zalegającego na połaciach.

Słowem wstępu trzeba podkreślić, że będziemy mierzyć i liczyć powierzchnię dachu z pochylonymi połaciami, bez wchodzenia na dach i ryzykowania swoim zdrowiem. Sprawdzenie, jak dużo białego puchu leży na dachu płaskim jest banalne. Już z poziomu ulicy można to z grubsza określić, mierząc długość, szerokość budynku i grubość warstwy śniegu (na dachu lub na ziemi, zakładając, że tyle samo śniegu spadło na dach co na podłoże). Co zrobić jednak, gdy mamy dach pochylony?

Dociekliwi mogliby zapytać, po co sprawdzać pokrywę śnieżną na pochylonych powierzchniach? Okazuje się jednak, że zaleganie śniegu nie jest problemem dla dachów o nachyleniu powyżej 35°, bo tutaj śnieg zsuwa się samoistnie i dość regularnie. Dużo gorzej wygląda sytuacja np. w domach parterowych z dachami o spadku 15-35°, gdzie śnieg potrafi zalegać do pierwszych roztopów wiosennych. Kontrola obciążenia konstrukcji dachu jest w tym drugim przypadku wręcz konieczna, by uniknąć katastrofy budowlanej.

Do zmierzenia i obliczenia powierzchni dachu i objętości zalegającego śniegu użyjemy dalmierza laserowego Leica Disto D8 w zestawie ze statywem fotograficznym. Dlaczego wybieramy ten instrument, wytłumaczyliśmy w jednym z wcześniejszych wpisów o zdalnym pomiarze wysokości słupów energetycznych i drzew. W skrócie – chodzi o to, że zamontowany w urządzeniu celownik cyfrowy i czujnik pochylenia 360° pozwalają dość dokładnie wyznaczać długości odcinków niedostępnych do bezpośredniego pomiaru.

Bierzmy się do pracy, bo mróz dzisiaj siarczysty. Do wyznaczenia mamy powierzchnie dachu kopertowego, którego połacie mają w przybliżeniu kształty trójkątów równoramiennych. Żeby obliczyć pole takiego pojedynczego trójkąta, musimy zmierzyć długość podstawy i wysokość. Długość podstawy można by zmierzyć tradycyjną metodą z poziomu gruntu, ale my zastosujemy inny sposób. Zmierzymy wszystkie potrzebne wartości „zdalnie” – bez podchodzenia do budynku i bez konieczności wchodzenia na dach.

Skorzystamy w tym celu z dwóch funkcji pomiarowych w Disto D8. Pierwsza („Pomiary pośrednie – wyznaczanie odległości za pomocą 3 miar pomocniczych”) – posłuży do wyznaczenia długości podstawy. Drugą zaś („Pomiary pośrednie – wyznaczanie wartości cząstkowych przy użyciu 3 pomiarów pomocniczych”) zastosujemy do określenia wysokości trójkąta. Ważne jest, by ustawić dalmierz na statywie w odpowiednim miejscu. Musi on stać dokładnie naprzeciwko wierzchołka trójkąta (prostopadle do podstawy). Tego wymaga bowiem pierwsza funkcja pomiarowa.

Na klawiaturze dalmierza Leica Disto D8 wciskamy dwukrotnie przycisk A. Na wyświetlaczu pojawi się symbol funkcji pomiarowej fot a. Wykorzystując celownik cyfrowy, celujemy w kolejne trzy punkty krawędzi podstawy trójkąta (1, 2, 3) i mierzymy odległości. Na ekranie pojawi się wynik. Notujemy go na kartce.

Bez przestawiania instrumentu wciskamy trzykrotnie przycisk A. Na wyświetlaczu pojawi się symbol funkcji pomiarowej fot b. Celujemy w dwa punkty wysokości trójkąta (wierzchołek i krawędź podstawy) i dodatkowy punkt prostopadły do poziomi i mierzymy odległości (4, 5, 6). Na ekranie pojawi się wynik. Notujemy go na kartce.

Jesteśmy już o krok od finału. Odświeżamy pamięć ze szkoły podstawowej i używamy do obliczenia powierzchni zmierzonej połaci wzoru na pole trójkąta równoramiennego.

P=1/2ah

gdzie:
a – długość zmierzonej podstawy
h – wysokość trójkąta

W naszym przypadku podstawa „a” miała 14,4 m, wysokość „h” 13,8 m, a pole „P” 99,4 m². Zmierzyliśmy na krawędzi dachu grubość pokrywy śnieżnej (0,10 m). Okazało się, że tylko na tej jednej połaci leży 9,9 m³ śniegu.

Żeby ocenić, czy to dużo, czy mało i czy taka ilość śniegu grozi „prywatnym końcem świata”, trzeba dodatkowo wiedzieć, że orientacyjna masa metra sześciennego:

• puchu śnieżnego – 70 kg
• śniegu świeżego – 100 kg
• śniegu wilgotnego – 200 kg
• śniegu przewianego (suchego) – 300 kg
• śniegu zbitego – 300 kg
• śniegu suchego (zleżałego) – 450 kg
• śniegu mokrego – 600 kg
• firnu – 800 kg

Zaryzykuję, że mój śnieg jest suchy przewiany (300 kg/m³). Tak więc na zmierzonej połaci dachu leży 2970 kg śniegu, co daje obciążenie ok. 30 kg/m² jej powierzchni. Do pełnego obrazu sytuacji trzeba by zmierzyć powierzchnie wszystkich połaci, dodać, przemnożyć, podzielić i porównać wyniki z danymi w projekcie.

Po tym szybkim pomiarze będziemy na pewno mieli spokojniejszy sen, wiedząc, że nad naszymi głowami nie wisi zabójcza czapka ze śniegu i lodu.

Podziel się z innymi!

•