Kiedy w pierwszym kroku samodzielnej kontroli niwelatora sprawdziliśmy, że wszystkie jego podzespoły mechaniczne są sprawne, możemy przejeść do kolejnego etapu – sprawdzenia poprawności działania kompensatora.
O tym czym jest kompensator i do czego służy w niwelatorze optycznym, pisaliśmy w jednym z wcześniejszych postów na blogu. Jest to jeden z najważniejszych elementów konstrukcji niwelatora, a jego sprawność decyduje w dużym stopniu o poprawności pomiarów i ich wysokiej dokładności.
Test kompensatora rozpoczynamy od delikatnego potrząśnięcia instrumentem. Jeśli słyszymy stukanie, pukanie, brzęczenie, to już mamy pierwszą świetną informację, że mechanizm ten w niwelatorze ma się całkiem dobrze. Jeszcze lepiej, gdy Jeśli podczas obserwacji przez okular krzyża kresek ulega on drganiom. Gdyby w trakcie tej próby krzyż kresek nie drgał, może to oznaczać, że wahadło zawiesiło się lub mechanizm (magnetyczny lub powietrzny) jest uszkodzony poważniej. Wtedy, niestety, trzeba przerwać procedurę rektyfikacji i odesłać niwelator do serwisu.
Gdy podczas oględzin stwierdzimy, że kompensator działa, można sprawdzić jego zakres działania. Jeśli jednak stwierdzimy, że kompensator jest sprawny, to drugi test tego elementu polega na sprawdzeniu zakresu działania.
- Mocujemy instrument na statywie i w odległości 30-50 m ustawiamy pionowo, stabilnie łatę niwelacyjną.
- Poziomujemy instrument i wykonujemy na łacie odczyt O1.
- Wychylamy pęcherzyk libelli sferycznej do czterech skrajnych położeń i za każdym razem wykonujemy odczyty O2, O3, O4, i O5 z łaty.
- Jeśli wszystkie odczyty O1-O5 nie różnią się od siebie więcej niż 1 mm (błąd odczytu), oznacza to, że kompensatora działa poprawnie w całym swoim zakresie.
W kolejnej części o sprawdzeniu i rektyfikacja prostopadłości płaszczyzny głównej libelli pudełkowej do osi głównej niwelatora, czyli będziemy ustawiać libellę.
Co to jest sowi zakres? ( 3 linijka od dołu) Pozdrawiamy, studentki PRz. 🙂
Super spostrzegawczość 🙂 Już poprawiłem.