Lubicie posługiwać się poziomicami wężowymi, ale kłopotliwe i zbyt czasochłonne jest każdorazowe napełnianie rurki wodą, konieczność korzystania z pomocy drugiej osoby i duże skupienie przy wykonywaniu odczytów? Wypróbujcie wersję elektroniczną tego narzędzia.

Poziomica wężowa w wydaniu klasycznym

W konstrukcji tego instrumentu pomiarowego nie ma żadnej większej filozofii. Szlauchwaga (nie „szlaufwaga”, bo z niemieckiego „Schlauchwaage”) składa się z elastycznego wężyka (najczęściej przezroczystego), który zakończony jest szklanymi lub plastikowymi rurkami z naniesionymi podziałkami.

Do środka wężyka wlewa się wodę. Pomiar wysokości (poziomów) lub ich różnic odbywa się na zasadzie naczyń połączonych. Jeśli oba końce węża znajdują się na tej samej wysokości, to poziom cieczy będzie w rurkach identyczny.

Niewątpliwą zaletą zwykłej poziomicy wężowej jest jej prostota budowy,a co za tym idzie cena zakupu. Za kilkanaście złotych można nabyć w supermarkecie budowlanym instrument do sprawdzania i przenoszenia wysokości na dość rozległym terenie (zasięg pracy zależy od długości wężyka).

Klasyczna poziomica wężowa ma jednak kilka wad, które mogą być uciążliwe w codziennych zadaniach pomiarowych:

• konieczność dużej dbałości o szczegóły podczas obsługi i pomiaru – już podczas napełniania wężyka cieczą trzeba uważać, by nie dopuszczać do powstawania wewnątrz pęcherzyków powietrza, które będą powodowały nieprawidłowe odczyty
• mała dokładność – nawet najbardziej stabilne ułożenie rurek nie ustabilizuje do końca cieczy wężu, a to z kolei powoduje błędy w odczytach na podziałce, przy wykonywaniu pomiarów trzeba pamiętać, by chwilę odczekać na wyrównanie się poziomów cieczy w poziomicy
• mały zakres wysokościowy – poziomicą wężową można wyznaczać różnice wysokości równe długości plastikowych rurek z podziałką
• konieczność pracy dwuosobowej – choć można jeden koniec węża na stałe zamocować na wysokości odniesienia i samemu przenosić poziomy lub mierzyć różnice wysokości, to w większości przypadków pomiary muszą wykonywać co najmniej dwie osoby
• uciążliwa obsługa – mimo że plastikowe rurki odczytowe mają często korki, to jednak konstrukcja całej poziomicy jest mało odporna na rozszczelnienia, dlatego na czas transportu wężyk trzeba opróżniać z wody i ponownie napełniać cieczą przed kolejnym pomiarem
• brak możliwości pracy w ujemnych temperaturach – woda zamarza, można stosować oczywiście alkohol, ale kto by marnował każdorazowo tak dużą ilość drogiego płynu, skoro można spożytkować go w znacznie lepszy sposób

Poziomica wężowa w wydaniu elektronicznym

Tych prawie wszystkich wymienionych wcześniej niedogodności w codziennej obsłudze nie posiada wężowa poziomica elektroniczna. Jeśli chodzi o konstrukcję i zasadę działania, to model ten ma niewiele wspólnego z klasyczną poziomicą wężową. Praktycznie tylko płyn i wężyk. Do opisu konstrukcji, sposobu pracy oraz zalet i wad posłużymy się przykładem chyba najbardziej znanej i najpopularniejszej w Polsce poziomicy elektronicznej wężowej Nivcomp H-25.

W poziomicy elektronicznej jest oczywiście wąż z płynem, ale nie jest to woda, a specjalny płyn silikonowy o dużej gęstości. Wąż w przypadku Nivcompa nawinięto na bęben i umieszczono w walizce transportowej. Użytkownik tego instrumentu widzi tylko jeden koniec węża, na którym zamocowany jest czujnik elektroniczny z wyświetlaczem, na którym pokazywane są w wartościach liczbowych różnice mierzonych wysokości.

Jak te wartości są mierzone i liczone? Otóż, wężowa poziomica elektroniczna nie korzysta z prawa naczyń połączonych. W obliczaniu różnic wysokości mierzy różnicę ciśnień w pojemniku głównym (bębnie) i przy elektronicznym czytniku. Producent zapewnia, że system elektroniki i współpracujący z nim układ hydrauliczny mogą pracować nawet 10 lat bez żadnej obsługi serwisowej!

Mierzymy elektroniczną poziomicą wężową

Pomiary elektroniczną poziomicą wężową Nivcomp H-25 są banalne. Przed rozpoczęciem prac odkręcamy na bębnie specjalny zawór wyrównujący ciśnienie w układzie. Na czas transportu i nieużywania instrumentu powinien on być zakręcony. Po wyrównaniu ciśnienia dioda sygnalizacyjna zacznie migać na zielono.

Uruchamiamy kontroler, odczekujemy chwilę aż się skalibruje. Ustawiamy go na wysokości (poziomie), który będzie naszą wartością odniesienia, czyli ustalamy tzw. zero referencyjne. I to właściwie koniec procedury przygotowawczej, można teraz przenosić poziomy lub mierzyć różnice wysokości. Wyniki pomiarów wyświetlane są w milimetrach z rozdzielczością 1 mm.

 

Trzeba pamiętać, że walizka z bębnem (lub sam bęben) musi leżeć na równej powierzchni i w trakcie pomiaru nie wolno jej przestawiać.

Kilka parametrów technicznych. Nivcomp H-25 wyznacza różnice wysokości w zakresie ±2,5 m, można go jednak powiększyć, stosując specjalną tyczkę niwelacyjną z uchwytem na czytnik (wyposażenie dodatkowe zestawu). Stosuje się ją zarówno do pomiarów od sufitów, jak i od podłóg w funkcji zwykłego niwelatora.

Długość węża nawiniętego na bęben to 24 m, więc poziomicą można działać na obszarze o średnicy 48 m. A co z dokładnością pomiaru? Niestety, elektroniczna poziomica wężowa Nivcomp nie ma określonego stałego błędu pomiarowego. Jest on uzależniony od długości rozwiniętego węża (czyli odległości od bębna) i od warunków atmosferycznych podczas pomiaru. Poziomica zachowuje się najstabilniej podczas pomiarów wewnątrz pomieszczeń, a największe błędy pojawiają się, gdy gwałtownie zmienia się temperatura otoczenia (np. przechodzimy z zimnej chłodni na nagrzany promieniami słonecznymi plac budowy).

Elektronika nie pozwoli nam jednak wykonać pomiarów, gdy zmiany temperatury będą zbyt duże i zbyt gwałtowne. Na ekranie kontrolera wyświetli się komunikat i będziemy musieli poczekać aż temperatura cieczy i rurki osiągnie właściwa wartość konieczną do wykonywania dokładnych pomiarów.

Choć płyn silikonowy wewnątrz węża jest cieczą niezamarzającą, to jednak producent zaleca, by nie używać poziomicy Nivcomp H-25 w temperaturach poniżej 0°C (maksymalnie do +35°C). Trzeba też pamiętać, by wąż w trakcie pomiaru nie był poskręcany, a równo rozciągnięty.

Dla kogo wężowa poziomica elektroniczna?

Nie jest to instrument tani. Nivcomp H-25 kosztuje ok. 2000 zł brutto, więc to koszt kilkudziesięciu zwykłych poziomic wężowych z rurkami pomiarowymi. Zakup tego typu urządzenia jest uzasadniony ekonomicznie tylko wtedy, gdy wykonujemy naprawdę dużo pomiarów, chcemy osiągnąć dobrą dokładność wyznaczania poziomów, a przy tym czynności miernicze przeprowadzamy jednoosobowo.

Elektroniczny system pomiarowy daje nam jednoznaczne wyniki i ryzyko popełnienie błędu jest dużo mniejsze niż podczas pomiarów klasyczną poziomnicą wężową. Wyniki w postaci cyfrowej pozwalają także szybko wyznaczać różnice wysokości, co przy powszechnych rurkach z wodę nie jest takie łatwe.

Wydaje się, że Nivcomp H-25 to sprzęt dla specjalistów od wewnętrznych prac budowlanych. Znajdzie zastosowanie wszędzie tam, gdzie trzeba wyznaczyć stałe poziomy, a brak widoczności między pomieszczeniami nie pozwala użyć poziomicy laserowej. Opcjonalna tyczka niwelacyjna to świetny dodatek do prowadzenia pomiarów kontrolnych w trakcie i po realizacji zadań budowlanych. W zestawie znajdziemy także krążek magnetyczny, który pozwala mocować czytnik do metalowych eleementów.

FAJNE

• możliwość pomiarów w pomieszczeniach podzielonych ścianami
• duży zasięg pracy dzięki długiemu wężowi
• bardzo prosta, jednoosobowa obsługa
• wyniki pomiarów w postaci cyfrowej ułatwiają wyznaczanie różnic wysokości
• bezobsługowy system cieczy niewymagający uzupełniania płynu i kalibracji serwisowych
• kompaktowa wielkość i wysoka jakość wykonania poszczególnych elementów poziomicy

NIEFAJNE

• dość wysoka cena zakupu
• mała dokładność przy zwiększaniu długości rozciągniętego węża w porównaniu np. z niwelatorami laserowymi
• duża czułość na zmiany temperatury
• brak możliwości pracy w temperaturach poniżej 0°C