Nie jakość wykonania instrumentu, nie jego funkcje, nie dokładność, nie wyposażenie są największymi rozczarowaniami po zakupie urządzenia laserowego, a jego zasięg, czyli widoczność linii laserowej. Warto wyjaśnić tę kwestię.
Z własnego doświadczenia mogę śmiało stwierdzić, że pytanie o „zasięg” tej czy innej poziomicy laserowej bądź niwelatora obrotowego jest najczęściej zadawanym przez zainteresowanych tą technologią pomiarową. Nawet „dokładność” i inne użyteczne funkcje nie interesują użytkowników tak bardzo jak odległość, w jakiej mogą wykorzystywać sygnał laserowy od stanowiska instrumentu pomiarowego.
Cały problem polega jednak na tym, że każdy pytający ma inne wyobrażenie pojęcia „zasięg”. Dla użytkownika niwelatora obrotowego z dużej firmy budowlanej wykonującej wykopy będzie to maksymalna odległość od stanowiska instrumentu, na jaką może odejść z łatą i odbiornikiem. Z kolei fachowców od prac wykończeniowych interesuje najczęściej odległość, w jakiej widać gołym okiem wiązkę lub punkt laserowy.
Statystycznie w przypadku drugiej grupy użytkowników dochodzi najczęściej do rozczarowania z technologii laserowych – wiązki bowiem nie widać na odległość deklarowaną przez producenta instrumentu.
Ci ostatni także nie są bez winy – wielu z nich w parametrach technicznych swoich urządzeń podaje maksymalne zasięgi. Nie informuje przy tym, że są to wartości osiągane w idealnych warunkach oświetleniowych lub z wykorzystaniem odbiornika laserowego.
Niedomówienia zdarzają się najczęściej w przypadku laserów liniowych (krzyżowych, płaszczyznowych) i punktowych.
Realny zasięg poziomicy laserowej (widoczność linii lub punktu) zależy od warunków oświetleniowych i koloru obiektu, na który pada wiązka lub punkt pomiarowy. Im natężenie światła zewnętrznego jest większe, tym rozproszenie linii laserowej wzrasta, a tym samym maleje jej widoczność w większych odległościach od stanowiska instrumentu.
Należy przyjąć dla własnego bezpieczeństwa, że w „normalnie” oświetlonym pomieszczeniu (takim jak w pokoju o powierzchni 30 m2 z oknem balkonowym 3 x 2 m) linia będzie widoczna na maksymalnie 5-10 m. W bardziej mrocznym miejscu osiągniemy nawet 10-20 m, ale już na sali gimnastycznej czy w przeszklonej hali produkcyjnej wiązki nie będzie widać w ogóle. Podobnie na otwartej przestrzeni.
Co zrobić, żeby „wycisnąć” z lasera maksymalny zasięg działania?
Jeśli wiesz, że wykonujesz prace w dużych, jasnych pomieszczeniach, niekiedy na zewnątrz, zawsze szukaj instrumentów z odbiornikami sygnału. Tylko z ich wykorzystaniem będziesz mógł działać w trudnych warunkach oświetleniowych, gdzie nie widać wiązki gołym okiem.
Gdy pracujesz w terenie z odbiornikiem, zadbaj o to, żeby promienie słoneczne nie padały bezpośrednio na pole odbioru sygnału laserowego. Do skutecznego zwiększenia zasięgu (odebrania sygnału) wystarczy nawet zacienienie ręką sensora.
Jeśli już posiadasz sprzęt bez funkcji współpracy z odbiornikiem, możesz wspomóc się specjalnymi okularami laserowymi. Nie są to okulary ochronne, ale wzmacniające widoczność wiązki laserowej. Choć nie zastąpią one odbiornika, pozwolą lepiej identyfikować położenie linii laserowej.
Widoczność wiązki laserowej wspomaga również specjalna czerwona tarcza celownicza, która jest dostarczana z niektórymi poziomicami laserowymi. Można ją wykorzystać do oznaczania poziomów lub linii pionowych na obiektach.
Niezłym sposobem na wykorzystanie widocznej wiązki laserowej w pomiarach na zewnątrz jest rozpoczęcie pracy po zmroku. Jest to na pewno niewygodne i utrudnia planowanie prac, jednak w wielu sytuacjach stanowi jedyne rozwiązanie problemu widoczności linii laserowych.
Warto pomyśleć o laserze z zieloną wiązką, która dużo lepiej sprawdza się w pracach w silnie nasłonecznionych pomieszczeniach. Niestety, wybór tego typu sprzętu na rynku jest dość ograniczony, a dodatkowo „zielone” lasery są droższe w zakupie.
